اجرای قوانین مالیاتی در زمان و مکان

چکیده: جوامع بشری از بدو شکل گیری همواره به دنبال یافتن راهی برای تامین نیازهای خود بوده اند. برای نیل به این هدف وضع و وصول مالیات به عنوان مهم ترین راه مطرح شده است. با شکل گیری جوامع شهری و توسعه آنها و به موازات آن افزایش میزان مالیاتها، اقتصاددانان و سپس حقوقدانان مالیه عمومی اصولی را برای بهبود وضع و وصول مالیات مطرح کرده اند. از جمله اصول حقوقی حاکم بر مالیات، اصول مربوط به اجرای قوانین مالیاتی در زمان و مکان می باشد. پژوهش حاضر در تلاش است تا با نگاهی توصیفی، تحلیلی و تطبیقی جایگاه این اصول را در نظام مالیاتی ایران بررسی نماید. نتایج این پژوهش گویای این است که اصول مذکور به طور کلی مورد توجه قانونگذار ایرانی قرار گرفته است ولی با نارسایی هایی مواجه می باشد. عدم توجه به اصل مرور زمان مالیاتی در مرحله وصول مالیات و مدت محدود مرور زمان در مرحله تشخیص مالیات با توجه به ضعف نظام مالیاتی، عدم توجه به قاعده عطف به ماسبق نشدن قوانین مالیاتی و میزان بالای فرار مالیاتی از جمله نقایص نظام مالیاتی ایران می باشد. طی سالیان اخیر قانونگذار ایرانی گام های موثری را برای مبارزه با فرار مالیاتی برداشته است ولی در دو مورد دیگر این بی توجهی همچنان ادامه دارد. افزایش مدت مرور زمان در مرحله تشخیص مالیات و درج این قاعده در مرحله وصول مالیات، همچنین جنبه اساسی دادن به قاعده عطف به ماسبق نشدن قوانین مالیاتی می تواند در کارایی نطام مالیاتی و دفاع از حقوق مودیان موثر واقع شود. واژگان کلیدی: نظام مالیاتی، قوانین مالیاتی، اصول حاکم بر قوانین مالیاتی.